امام علی علیه السلام

آگاه باشید که از جمله ی بلایا وسختی ها ، فقر است و سخت تر از فقر بیماری بدن است و دشوارتر از بیماری جسم ، بیماری دل است

ألا و إنّ من البلاء الفاقة ، و أشدّ من الفاقة مرض البدن، و أشدّ من مرض البدن مرض القلب

نهج البلاغه

• سه نوع بلا وسختی در اینجا نام برده شده است که هرکدام از دیگری سخت تر ودشوار تر است و آنها عبارت است از: فقر ونداری ؛ بیماری جسمی؛ و بیماری روح ودلِ انسان
• با فقر، زندگی کردن دشوار شده وآسایش زندگی از انسان سلب می گردد و سخت تر از آن بیماری جسم است ، زیرا ممکن است کسی فقیر باشد ولی جسم او سالم بوده و کار کند و درآمدی  برای گذران  زندگی داشته باشد
• و از همه دشوار تر بیماریِ قلب و دلِ انسان است ، زیرا ممکن است کسی در رفاه بوده و هیچ بیماری نداشته باشد ولی دل و روح او بیمار باشد یعنی اخلاق ناپسندی * داشته باشد که سعادت دنیا و آخرت او را تهدید کند .
• از اینجا می توان استفاده کرد که سلامت مادی هر چند در زندگی با اهمیت است ولی سلامت معنوی جایگاه مهمتری را برای انسان خواهد داشت

___________________

*- بهج‏ الصباغة فی‏ شرح‏ نهج‏ البلاغة، ج 14  ، صفحه‏ ى 227

پرسش : چرا بیماری دلِ و روح انسان ، سخت ترین بیماری برای انسان است ؟

پاسخ : زیرا ممکن است کسی جسم او بیمار باشد ولی روح او سالم بوده و در نهایت سعادتمند از دنیا برود ولی اگر کسی جسم او سالم باشد ولی دل و روح او بیمار بوده باشد برای زندگی ابدی او زیان بار خواهد بود .